تحلیل نیویورک تایمز از تاثیر اقدامات ترامپ در اغتشاش ایران/ فشار بر ایران مقامات آنها را از میز مذاکره دور می‌کند/ دخالت در ایران وقتی شکاف بین مقامات وجود ندارد، ممکن نیست

جارستان: سناریوی بسیار محتمل مقامات تهران این است: “عملیاتی علیه نظام ایران صورت گرفته که به ناآرامی‌ها در این کشور و کشورهای هم‌پیمان آن انجامیده است. آشوب‌های اخیر عمدتا به‌عنوان یک نقشه خارجی با الهام از طرح ایالات متحده صورت گرفته و در چنین شرایطی باید از مذاکره در موضع ضعف امتناع ورزید.”

اتفاقات تلخ و اغتشاشاتی که در هفته‌های گذشته ایران را تحت تاثیر قرار داد، شرایطی را ایجاد کرد تا برخی مقامات آمریکایی درباره آن اظهارنظرهای مداخله‌جویانه کردند. اما نشریه نیویورک تایمز در تحلیل جدیدی پیرامون این مسئله نسبت به رفتارهای مقامات این کشور در قبال ایران هشدار داده و درخواست کردند تا از تجربه واکنش دولت اوباما به حوادث سال ۱۳۸۸ ایران درس بگیرد و راه تعامل را برای خود نبندد. در ادامه گزیده‌ای از ترجمه این مقاله نیویورک تایمز را می‌خوانید:

ترامپ درباره ایران در راه گذشتگان خود قدم می‌گذارد؟

تشخیص راهبردی که اهداف دولت ترامپ را تحقق بخشد، دشوار است: مذاکره مجدد درباره توافق هسته‌ای ایران یا تماس با این کشور هنوز دورنمای مشخصی ندارد.

ترامپ دوست دارد بگوید ایران پس از ۱۸ ماه تحریم آمریکا “کشور متفاوتی است” و اعتراضات گسترده به شهرهای ایران کشیده شده و این یعنی کارهای ترامپ درست بوده است. حتی سخت‌ترین منتقدان وی در آمریکا اذعان می‌کنند که کمپین “فشار حداکثری” ترامپ به تقویت این ناآرامی ها کمک کرده است. اما دور از ذهن نیست که آنچه در خیابان‌های ایران شروع شد و پایان یافت، ایران را مجبور به مذاکره دوباره و امتیاز دادن در بحث منطقه و هسته‌ای نکرد.

اگر درس‌های انقلاب‌های بهار عربی و آخرین اعتراضات ایران در سال ۲۰۰۹ (حوادث سال ۱۳۸۸) راهنمای امروز تحلیل‌گران آمریکا باشد، امروز باید به این نتیجه رسیده باشند که دولت ایران هرگز این ضعف را از خود نشان نخواهد داد که آمریکایی‌ها تصور کنند که با رخ دادن اعتراضات، سیاست‌هایشان به نتیجه رسیده است. حتی اگر رهبران ایران شروع به ارائه برخی از امتیازات برای گفتگو کنند، صحنه را چنین بازآرایی می‌کنند که اقبال‌شان برای مذاکره بخاطر فشارهای آمریکا نبوده است. لذا نباید از این اعتراضات حس اطمینانی به ما دست دهد.

وزیر امور خارجه مایک پومپئو روز دوشنبه به “فاکس نیوز” گفت که ایالات متحده از آشوبگران ایران حمایت می‌کند و اظهار کرده است که “ما تمام تلاش خود را کرده‌ایم تا اطمینان حاصل کنیم که آنها می‌توانند با استفاده از اینترنت ارتباطات خود را ادامه دهند”. اما اقدامات آمریکا در ارتباط با تحولات ایران راهکاری مناسب برای تغییر رفتار این کشور نیست. خطر بازی کردن در زمین بازی روایت دولت ایران در ماجراهای این اعتراضات، اثبات این حرف مقامات ایران است: «آمریکا دنبال کودتای آژاکس۲ (همان کودتایی که با معاونت سازمان سیا علیه دولت مصدق انجام داده شد) هستند». زیرا رهبران ایران معتقدند: «مبنی بر این که تلاش‌های آمریکا در جهت تغییر رژیم است نه تغییر معامله»!

در حالی که آمریکایی‌ها مدت‌هاست که آن قسمت خاطره تاریخی خود نزد ایرانی‌ها را فراموش کرده‌اند، در یک سری سخنان یک سال گذشته، پومپئو و فرستاده ویژه وی برای ایران (برایان هوک) استراتژی خود را روشن کرده‌اند: با تداوم فشار ناشی از تحریم‌ها رهبران ایران را به میز مذاکره باز خواهیم گرداند. اما به سادگی نمی‌توان گفت این اتفاق (تسلیم ایران) چه زمانی یا چگونه خواهد افتاد! ممکن است آنها به درستی به این نتیجه برسند: ترکیب تحریم‌ها و خرابکاری‌ها علیه دولت ایران آمریکا را به این اشتباه انداخت که برجام بخاطر فشار تحریم‌ها امضا شد پس ترامپ هم با همین فکر توافق سال ۲۰۱۵ را کنار گذاشت!

سناریوی بسیار محتمل مقامات تهران این است: “عملیاتی علیه نظام ایران صورت گرفته که به ناآرامی‌ها در این کشور و کشورهای هم‌پیمان آن انجامیده است. آشوب‌های اخیر عمدتا به‌عنوان یک نقشه خارجی با الهام از طرح ایالات متحده صورت گرفته و در چنین شرایطی باید از مذاکره در موضع ضعف امتناع ورزید.”

همین مسئله باعث شد که پمپئو فورا تحلیل خود را عوض کند و موضعی دیگر را اعلام کند. وی خطاب به ایران اعلام کرد: «مشکلات و اعتراضات و آشوب‌های بوجود آمده نه حاصل تحریم‌های آمریکا که حاصل بی‌تدبیری دولت ایران است! این اعتراضات نتیجه مستقیمی از فروپاشی اقتصادی، فقدان آزادی‌های سیاسی است. آن هم در کشوری که پول خود را برای بهبود معیشت مردم ایران استفاده نکرده است».

اما او ممکن است دست‌کم مهارت‌های ایرانیان در کنار گذاشتن اختلاف نظرها در طول ۳۰ سال اخیر را دست کم گرفته باشد. کریم سجاد پور، دانشمند ایرانی-آمریکایی در کارگاه صلح بین‌المللی واشینگتن در این رابطه می‌گوید: فشار بر رهبران ایران ایجاد نخواهد شد، مگر اینکه و تا زمانی که ما شاهد شکاف در بین نیروهای سیاسی و امنیتی نظام حاکم بر ایران نباشیم، هیچ رخنه‌ای در وضعیت این کشور ممکن نیست و تاکنون هیچ نشانه‌ای از این امر هم وجود ندارد.”

سؤال اساسی این است که آیا شرایط اقتصادی ایران رو به وخامت است؟ در این رابطه هوک روز دوشنبه در مصاحبه‌ای خاطرنشان کرد: هرچه ایران از پرداخت یارانه‌ها عقب بماند، اعتراضات بیشتری نیز صورت خواهد گرفت که باعث افزایش ۵۰درصدی قیمت بنزین در آینده می‌شود.

حتی اگر این ادعای هوک اثبات شود، ممکن است رهبران ایران روی انتخابات آمریکا شرط بندی کنند تا یک دموکرات به‌جای ترامپ توافق هسته‌ای را دوباره بازگرداند. هرچند با وضع فعلی بعید است مقامات این کشور روی این انتخابات حساب کرده باشند./سایت تیک